بیماری‌های انگلی پرندگان: راهنمای کامل انگل‌های خارجی و داخلی

انگل‌ها موجودات فرصت‌طلبی هستند که می‌توانند سلامت و آرامش پرنده شما را به طور جدی به خطر بیندازند. این مهاجمان ناخوانده به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: انگل‌های خارجی که روی پوست و پرها زندگی می‌کنند و انگل‌های داخلی که در دستگاه گوارش یا سایر ارگان‌ها ساکن می‌شوند. شناخت تفاوت‌ها، علائم و روش‌های درمانی هر گروه برای هر صاحب پرنده‌ای ضروری است. این راهنمای تخصصی به بررسی جامع بیماری های انگلی پرندگان می‌پردازد تا شما بتوانید به موقع آن‌ها را تشخیص داده و از پرنده خود محافظت کنید.

شناخت دو گروه اصلی انگل‌های پرندگان

برای مقابله موثر با انگل‌ها، ابتدا باید دشمن را به خوبی بشناسیم. انگل‌های پرندگان به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام علائم و روش‌های درمانی متفاوتی دارند.

۱. انگل‌های خارجی (Ectoparasites): مایت‌ها و شپش‌ها

این انگل‌ها روی سطح بدن، در میان پرها یا در فولیکول‌های پر زندگی کرده و از خون، پوست یا بقایای پر تغذیه می‌کنند. آن‌ها باعث خارش شدید، بی‌قراری و آسیب به پرها می‌شوند.

• • شایع‌ترین انگل‌های خارجی:
    • مایت کیسه‌های هوایی (Air Sac Mites): به خصوص در قناری و فنچ‌ها شایع است و باعث مشکلات تنفسی می‌شود.
    • مایت جرب (Scal-face/Leg Mites): باعث ایجاد ضایعات اسفنجی و پوسته‌پوسته در اطراف منقار، چشم‌ها و روی پاها می‌شود (که به آن جرب پای قناری هم می‌گویند).
    • مایت قرمز (Red Mites): شب‌ها از خون پرنده تغذیه کرده و روزها در درزهای قفس پنهان می‌شوند و باعث کم‌خونی شدید می‌شوند.
  • علائم کلیدی:
    • خارش شدید و پرآرایی عصبی.
    • بی‌قراری، به خصوص در شب.
    • پرهای ژولیده و آسیب‌دیده.
    • در موارد شدید، ضعف، کم‌خونی و مشکلات تنفسی.

۲. انگل‌های داخلی (Endoparasites): کرم‌ها و تک‌یاخته‌ها

این انگل‌ها در داخل بدن پرنده، عمدتاً در دستگاه گوارش، زندگی می‌کنند و از مواد غذایی مصرف‌شده توسط پرنده یا از بافت‌های بدن او تغذیه می‌کنند.

• شایع‌ترین انگل‌های داخلی:
  • کرم‌های گرد (Roundworms/Ascarids): شایع‌ترین کرم روده در پرندگان که می‌تواند باعث انسداد روده شود.
  • کرم‌های مویی (Capillaria): کرم‌های بسیار نازکی که به دیواره روده می‌چسبند و باعث التهاب شدید می‌شوند.
  • ژیاردیا و کوکسیدیا (Giardia & Coccidia): تک‌یاخته‌های میکروسکوپی که باعث اسهال شدید و سوءجذب مواد غذایی می‌شوند.
• علائم کلیدی:
  • کاهش وزن تدریجی با وجود اشتهای طبیعی یا حتی افزایش اشتها.
  • اسهال، تغییر در ظاهر فضله یا مشاهده کرم در آن.
  • ضعف، بی‌حالی و پف کردن پرها.

تشخیص، درمان و استراتژی‌های پیشگیری

1. تشخیص دقیق توسط دامپزشک: تشخیص انگل‌های خارجی معمولاً با معاینه فیزیکی و گاهی نمونه‌برداری از پوست انجام می‌شود. برای تشخیص انگل‌های داخلی، آزمایش مدفوع کاملاً ضروری است تا نوع دقیق انگل و تخم آن شناسایی شود.
2. درمان هدفمند: پس از تشخیص، دامپزشک داروی ضد انگل مناسب (خوراکی، موضعی یا تزریقی) را تجویز می‌کند. هرگز به صورت خودسرانه از داروهای ضد انگل استفاده نکنید، زیرا دوز نامناسب می‌تواند سمی باشد.
3. بهداشت، سنگ بنای پیشگیری:
   • تمیزکاری منظم: فضله، منبع اصلی انتقال انگل‌های داخلی است. کف قفس باید روزانه تمیز شود.
   • جلوگیری از تماس با پرندگان وحشی: پرندگان وحشی و فضله آن‌ها می‌توانند منبع انواع انگل‌ها باشند.
   • قرنطینه: پرندگان جدید را قبل از اضافه کردن به جمع، قرنطینه و از نظر انگلی بررسی کنید.

این مقاله بخشی از راهنمای جامع ما با عنوان راهنمای جامع انواع بیماری‌های پرندگان است. برای شناخت علائم کلی بیماری، مقاله ۱۰ نشانه کلیدی که می‌گوید پرنده شما بیمار است و برای یافتن یک متخصص، راهنمay چگونه یک دامپزشک متخصص پرندگان پیدا کنیم؟ را مطالعه فرمایید.