در دنیای وحش، یک پرنده بیمار به سرعت به هدفی آسان برای شکارچیان تبدیل میشود. این غریزه بقای قدرتمند در پرندگان خانگی نیز وجود دارد و باعث میشود آن‌ها تا آخرین لحظه ممکن، علائم بیماری خود را پنهان کنند. این ویژگی، مسئولیت شما را به عنوان صاحب پرنده دوچندان میکند. شما باید به یک مشاهده‌گر دقیق و حساس تبدیل شوید تا ظریف‌ترین تغییرات را تشخیص دهید. در این راهنمای حیاتی از “رتسل پت”، ما ۱۰ نشانه کلیدی را رمزگشایی می‌کنیم که زنگ خطری جدی برای سلامت پرنده شما هستند.
متابولیسم پرندگان بسیار سریع است و این یعنی یک بیماری میتواند با سرعت زیادی در بدن آن‌ها پیشرفت کند. تأخیر در تشخیص، حتی به اندازه ۲۴ ساعت، میتواند تفاوت بین درمان موفق و از دست دادن پرنده باشد. شناخت این نشانه‌ها به شما کمک میکند تا در “زمان طلایی” اقدام کرده و به دامپزشک مراجعه کنید.
شما بهتر از هر کسی شخصیت پرنده خود را می‌شناسید. آیا پرنده فعال و بازیگوش شما ناگهان بی‌حال شده و بیشتر روز را در کف قفس یا گوشه‌ای کز کرده است؟ کاهش ناگهانی فعالیت، بازی نکردن با اسباب‌بازی‌های مورد علاقه، و بی‌تفاوتی به حضور شما، یکی از اولین و مهم‌ترین نشانه‌های بیماری است.
یک پرنده سالم، به طور مرتب پرهای خود را تمیز و مرتب میکند.
فضله پرنده یک نشانگر سلامتی بی‌نظیر است. فضله طبیعی شامل سه بخش است: بخش جامد سبز یا قهوه‌ای (مدفوع)، بخش سفید گچی (اورات) و بخش مایع شفاف (ادرار). هرگونه تغییر دائمی در رنگ، حجم یا قوام هر یک از این بخش‌ها میتواند نشانه بیماری باشد. به دنبال اسهال، تغییر رنگ اورات به زرد یا سبز، یا وجود خون در فضله باشید.
تنفس یک پرنده سالم، آرام، بی‌صدا و تقریباً نامحسوس است. علائم تنفسی خطرناک عبارتند از:
کاهش ناگهانی اشتها یک علامت بسیار جدی است. برعکس، افزایش شدید اشتها یا تشنگی بیش از حد نیز میتواند نشانه مشکلات متابولیک یا کلیوی باشد. همیشه میزان غذای مصرفی و آب نوشیده شده را به صورت روزانه زیر نظر داشته باشید.
چشم‌های یک پرنده سالم باید شفاف، براق و کاملاً باز باشد. بینی (سوراخ‌های بالای منقار) باید تمیز و خشک باشد. هرگونه تورم، قرمزی، ترشحات از چشم یا بینی، یا پوسته پوسته شدن غیرعادی اطراف منقار، نشانه عفونت یا بیماری است.
یک پرنده بیمار ممکن است تعادل خود را از دست بدهد، روی یک پا بایستد (در حالی که این کار در حالت عادی طبیعی است، اما اگر با بیحالی همراه باشد نگران‌کننده است)، یا به دلیل ضعف به کف قفس برود. تورم مفاصل پا یا زخم در کف پا (Bumblefoot) نیز از مشکلات جدی هستند.
باید بین این دو تفاوت قائل شد. بازگرداندن غذا (Regurgitation) یک رفتار طبیعی برای ابراز علاقه است که در آن پرنده غذای هضم نشده را به صورت کنترل‌شده برمی‌گرداند. اما استفراغ یک حرکت غیرارادی و همراه با پرتاب کردن سر است که در آن غذای هضم شده و مایعات به اطراف پخش میشود و نشانه بیماری گوارشی است.
اگر پرنده آوازخوان شما ناگهان ساکت شده یا کیفیت صدای او تغییر کرده و ضعیف یا خشن شده است، میتواند نشانه مشکلات تنفسی یا بیماری عمومی باشد.
به دلیل حجم پرها، کاهش وزن در پرندگان به راحتی قابل مشاهده نیست. بهترین راه، وزن کردن هفتگی پرنده با یک ترازوی دقیق دیجیتال است. هرگونه کاهش وزن بیش از ۵٪ در یک دوره کوتاه، بسیار نگران‌کننده است و نیاز به بررسی فوری دارد.
مشاهده هر یک از علائم بالا دلیلی کافی برای تماس با دامپزشک است. اما اگر علائمی مانند خونریزی، مشکلات تنفسی شدید، تشنج، ناتوانی در ایستادن یا بیحالی شدید را مشاهده کردید، باید آن را یک موقعیت اورژانسی تلقی کرده و پرنده را فوراً به نزدیک‌ترین مرکز دامپزشکی متخصص پرندگان برسانید.
تشخیص زودهنگام این علائم، کلید طلایی درمان موفقیت‌آمیز است. این دانش، شما را از یک صاحب صرف، به یک نگهبان و حامی واقعی برای سلامت پرنده‌تان تبدیل میکند. برای درک کامل تمام جنبه‌های مراقبتی، حتما به راهنمای مادر ما در زمینه سلامت و بهداشت پرنده مراجعه کنید. همچنین، دانستن اینکه در مواقع اضطراری به کجا مراجعه کنید، حیاتی است؛ بنابراین مطالعه راهنمای چگونه یک دامپزشک متخصص پیدا کنیم را فراموش نکنید.
نشستن در کف قفس میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما اگر با بیحالی و پف کردن همراه باشد، تقریباً همیشه نشانه بیماری و ضعف شدید است. پرنده دیگر توانایی نشستن روی چوب نشیمن را ندارد و باید فوراً توسط دامپزشک معاینه شود.
خیر. یک عطسه گهگاه، به خصوص اگر همراه با گرد و غبار باشد، طبیعی است. اما عطسه‌های مکرر، به خصوص اگر با ترشحات از بینی همراه باشد، نشانه قطعی عفونت تنفسی یا آلرژی است و نیاز به بررسی دارد.
این یک علامت بسیار جدی است و میتواند نشانه مشکلات گوارشی شدید مانند عفونتهای انگلی یا بیماری PDD باشد که در آن جذب مواد مغذی مختل میشود. در این حالت مراجعه فوری به دامپزشک برای انجام آزمایشهای تشخیصی ضروری است.
در پرریزی (Molt) طبیعی، پرهای قدیمی به تدریج میریزند و پرهای جدید جایگزین میشوند و پوست پرنده سالم به نظر میرسد. در پرکنی (Plucking) عصبی یا ناشی از بیماری، پرنده خودش پرهایش را میکند، که اغلب منجر به نمایان شدن پوست، آسیب به فولیکولها و گاهی خونریزی میشود.